Sábháilteacht agus Slándáil

Comhairle phraiticiúil

• Léigh an treoir taistil Eolas Roimh Thaisteal chun leideanna slándála áisiúla a fháil maidir le taisteal thar lear
• Faigh eolas go háitiúil maidir le ceantair lena mbaineann baol agus ábhair imní slándála
• Déan réamhchúram ciallmhar maidir le sábháilteacht agus slándáil
• Bíodh an té le dul i dteagmháil leis i gcás éigeandála ar eolas agat

Sceimhlitheoireacht

Tá ardleibhéal slándála san Iorua tríd is tríd, go háirithe i bhforgnimh rialtais agus tógann rialtas na hIorua bearta riachtanacha le dul i ngleic leis an mbaol sceimhlitheoireachta idirnáisiúnta.

Coiriúlacht

Tarlaíonn mionghadaíocht san Iorua, ach ag leibhéal íseal i gcomparáid le tíortha eile san Eoraip. Ba chóir duit a bheith ar an airdeall mar sin féin maidir le mugáil, goid málaí agus peasghadaíocht, go háirithe ag aerfoirt agus stáisiúin traenach timpeall ar Osló agus déan réamhchúram ciallmhar.

• Ná bíodh do chárta creidmheasa, do thicéid taistil ná do chuid airgid ar iompar in éineacht agat – fág airgead breise agus nithe luachmhara in áit shábháilte
• Ná bíodh do phas ar iompar agat ach amháin má tá géarghá leis agus fág cóip de do phas (agus de do dhoiciméid taistil agus árachais) le do theaghlach nó le cairde sa bhaile
• Ná taispeáin méideanna móra airgid go poiblí agus ná bain úsáid as ATManna tar éis thitim na hoíche, go háirithe má bhíonn tú leat féin. Seiceáil nach bhfuil aon duine do do leanúint tar éis duit do chuid gnó a chur i gcrích
• Coinnigh súil ghéar ar do chuid stuif agus coinnigh greim air in áiteanna poiblí mar caiféanna idirlín agus stáisiúin bus nó traenach.
• Seachain sráideanna agus staighrí dorcha nó gan soilse. Socraigh síob a fháil ó/go dtí chomh gar do dhoras d'óstáin/d'árasáin agus is féidir.

Mná ag taisteal

Cé go bhfuil rátaí coiriúlachta in Osló sách íseal, tá líon na n-ionsaithe in aghaidh ban ag dul i méid. Déan réamhchúram ciallmhar; ná siúl asat féin trí pháirceanna in Osló san oíche, seachain aicearraí agus fan in áiteanna ag bhfuil go leor solais.

Coiriúlacht a chur in iúl

Má fhulaingíonn tú coir agus tú san Iorua, cuir in iúl do na póilíní láithreach é.  Féadfaidh tú teagmháil a dhéanamh linn ag Ambasáid na hÉireann má tá cabhair uait.

Tiomáint

Tá rialacha an bhóthair san Iorua cosúil le cinn na hÉireann tríd is tríd, agus tá na bóithre nua-aimseartha agus á gcothabháil go maith. Ach, tá an t-achar idir bailte an-fhada i roinnt codanna den tír agus go minic tógann sé níos faide ná mar a mheastar tiomáint áiteanna. Agus ní mór duit a bheith an-chúramach sa gheimhreadh, tá bóithre caola i gceantair thuaithe nó bhruachbhailteacha in ann a bheith contúirteach agus b’fhéidir nach bhféadfaí iad a thaisteal.

Más mian leat a bheith ag tiomáint:

• Tabhair leat do cheadúnas tiomána Éireannach iomlán agus bí cinnte go bhfuil árachas iomchuí agus dóthanach agat
• Tá sé in aghaidh an dlí tiomáint faoi thionchar an óil nó drugaí agus tá baol go gcoinneofaí tú, go gcuirfí fíneáil ort nó go gcuirfí toirmeasc ar thiomáint ort dá mbéarfaí ort. Bíonn seicphointí alcóil ar an mbóthar go minic, agus tá sé éigeantach dul faoi thástáil anála. Is é 0.20/ml an uasteorainn alcóil do thiománaithe.
• Bí ar an eolas faoi dhlíthe tráchta na hIorua, mar shampla luasteorainneacha, atá níos déine ná cinn na hÉireann agus a chuirtear i bhfeidhm go dian
• Tá boinn gheimhridh éigeantach ó thuairim is an 1 Samhain go 15 Aibreán
• Ba chóir duit ceannsoilse a bheith ar siúl i gcónaí agus tú ag tiomáint, ar feadh na bliana
• Caith crios sábhála i gcónaí

Feithicil a fhruiliú

Má tá feithicil á fruiliú agat, moltar duit gan do phas a thabhairt ar lámh mar shlándáil.  Fiú má thugann tú cead do phas a fhótachóipeáil, bíodh sé le feiceáil agat an t-am ar fad.

Seiceáil go bhfuil árachas dóthanach agat agus léigh téarmaí & coinníollacha an chonartha fruilithe feithicle (go háirithe aon tarscaoileadh a mbeadh feidhm leis dá ndéanfaí damáiste don fheithicil).

Dlíthe agus gnásanna áitiúla

Comhairle phraiticiúil

• Léigh an chomhairle taistil, cuir tú féin ar an eolas sula dtaistealaíonn tú agus faigh comhairle go háitiúil nuair a bhaineann tú ceann scríbe amach
• Cuimhnigh go mbaineann na dlíthe áitiúla leatsa, mar chuairteoir, agus nach mór duit cloí leo
• Bí measúil ar nósanna, ar thraidisiúin agus ar chleachtais áitiúla, mar go mb’fhéidir go bhféachfaí ar an gcaoi a n-iompraíonn tú tú féin mar iompar a bheadh as bealach, naimhdeach nó in aghaidh an dlí

Drugaí neamhdhleathacha

Seachain drugaí d’aon chineál agus tú san Iorua. Gabhadh roinnt turasóirí eachtrannach le déanaí agus cát, substaint atá neamhdhleathach san Iorua agus in Éirinn ach atá dleathach i roinnt tíortha Eorpacha eile, ina seilbh acu. Tá dianchosc ar fiú méideanna beaga d'aon druga a bheith i seilbh duine agus cuirtear dlíthe i bhfeidhm go dian.

CBL

Níl an Iorua mar bhall den AE agus dá bhrí sin d'fhéadfadh go mbeifeá in ann aisíocaíocht a fháil ar an CBL ar earraí a cheannaigh tú sa tír, faoi réir ag íoschaiteachas agus coinníollacha áirithe. De ghnáth, déantar CBL a aisíoc leat ag an aerfort sula bhfágann tú an Iorua. Oibrítear córas siopadóireachta le haisíocaíocht CBL le haghaidh neamhchónaitheoirí in go leor siopaí. Tuilleadh eolais faoi aisíocaíochtaí CBL.

Tubaistí nádúrtha agus an aeráid

Cuairt sa samhradh

Moltar duit éarthach feithidí a chaitheamh i míonna an tsamhraidh, go háirithe má tá sé i gceist agat dul chuig foraoisí, lochanna nó réigiúin sléibhe. Faigh eolas go háitiúil faoi choinníollacha aimsire agus trealamh speisialaithe sula n-imíonn tú de na príomhbhealaí.

Cuairt sa gheimhreadh

Tá an geimhreadh fada san Iorua (is féidir leis maireachtáil go maith isteach san Aibreán) agus tá an teocht in ann titim i bhfad faoi bhun an reophointe. Tabhair éadaí teolaí agus bróga praiticiúla leat le déileáil le bóithre agus cosáin reoite. Is féidir greamáin speisialta a cheannach go háitiúil le cur ar bhróga le déanamh níos fearr in aimsir oighreata. Faigh eolas go háitiúil faoi choinníollacha aimsire agus trealamh speisialaithe sula dtéann tú i mbun aon ghníomhaíochtaí allamuigh.

Eolas Breise

Riachtanais iontrála (víosa/pas)

Teastaíonn pas bailí le cuairt a thabhairt ar an Iorua agus moltar duit roinnt fótachóipeanna de do phas a thabhairt leat. Ba chóir duit fótachóip de do phas a bheith ar iompar agat an t-am ar fad le linn do chuairte.

Airgead

Is é krone na hIorua (NOK) airgeadra na hIorua.

Tá meaisíní airgid ar fáil go forleathan ach bí ar an eolas nach nglactar le cártaí creidmheasa eachtrannacha de ghnáth mar mhodh íocaíochta in ollmhargaí ná i stáisiúin pheitril san Iorua.

Cuairt ar an Artach

Tá níos mó agus níos mó tóir ag turasóirí ar thaisteal Artach, agus téann a bhformhór ar long. Ós rud é go bhféadfadh sé nach bhfuil na ceantair is iargúlta den Artach taiscéalaithe, ba chóir duit taithí oibríochta na dtionscnóirí cúrsála a sheiceáil sula dtaistealaíonn tú agus déan cinnte go bhfuil saoráidí liachta dóthanacha ar bord.

Má tá tú ag taisteal go neamhspleách, moltar duit tacaíocht éigeandála a phleanáil, ar eagla go dtéann aon rud mícheart.